Steekflens verhoogt veiligheid bij onderhoud leidingen

Een steekflens is nuttig en noodzakelijk bij het uitvoeren van onderhoud aan procesleidingen. Deze extra afdichting boven op een systeemafsluiting verhoogt namelijk de veiligheid.

Als de gewone afsluiter niet goed werkt of per ongeluk (deels) open staat, voorkomt de steekflens dat er bijvoorbeeld gevaarlijk gas ontsnapt, wat anders tot levensbedreigende toestanden zou kunnen leiden.

Hoe ziet een steekflens eruit?

Een steekflens lijkt op een pannenkoekenpan. Het is een ronde schijf met een diameter die gelijk is aan de middellijn tussen de boutgaten van de opstaande rand aan de leiding (pijpflens), met aan elke kant één pakking.

Als monteur steek je deze extra afdichting ertussen, vandaar de naam steekflens. De flens onderbreekt de gas- of vloeistofstroom.

Wanneer pas je hem toe?

Wanneer komt dit hulpmiddel om veilig te kunnen werken van pas?

• Bij het installeren of verwijderen van onderdelen of bij reparaties.
• Bij het schoonmaken van de binnenkant van een leiding.
• Bij het inspecteren van leidingen.
• Bij het werken in een besloten ruimte, als extra garantie.

Varianten

Steekflenzen bestaan in vele varianten. Er zijn exemplaren voor bijna elke druk en in veel maten en ze kunnen gemaakt zijn van (roestvast) staal, aluminium tot brons en messing. Bovendien moeten de flenzen voldoen aan strenge eisen, waaronder EN- of DIN-normen.

Behalve de steekflens bestaan er ook andere types flenzen, met net andere functionaliteiten:

• De brilflens: dit is een combinatie van een ronde schijf en een open ring. De ene kant is eigenlijk een steekflens voor afsluiting, de andere kant dient voor doorstroming. Een brilflens wordt permanent geïnstalleerd en kan dan in open of dichte positie gezet worden. Hiervoor moeten wel alle bouten op de pijpflens gelost en weer aangedraaid worden.

• De blindflens heeft ook de functie van afsluiten. Dan gaat het bijvoorbeeld om een oude leiding of bij onderhoud. Blindflenzen zitten aan het einde van een leidingbuis en dus niet tussen de leiding.

Deskundige plaatsing vereist

Aangezien er diverse flenstypes zijn en elk zijn eigen toepassing heeft, is het zaak nauwgezet de richtlijnen voor gebruik te volgen en goed de geldende normen en veiligheidsvoorschriften in de gaten te houden.

Anders is de extra veiligheid van dit onderdeel misschien schijnveiligheid.

Een kundig iemand brengt daarom de tijdelijke afsluiter aan. Die kan zijn of haar kennis verkrijgen bij de opleiding Veiligheid, Gezondheid en Milieu Checklist Aannemers (VCA). Een diploma of certificaat met dit label garandeert kwaliteit.

Dat zo’n achtergrond van pas komt, blijkt uit de vraag voor het VCA-examen waar velen de fout mee in gaan: “In welke situatie moet een steekflens worden gebruikt?” Het goede antwoord is ‘bij het werken in een besloten ruimte voor het afsluiten van de toevoerleiding’.

En niet ‘bij het transport van nieuwe leidingen inwendige vervuiling tegengaan’ of ‘bij het controleren van de inhoud van een tank met een monster’.

RI&E en vergunning

Het plaatsen van de steekflens past bij een Risico Inventarisatie en Evaluatie (RI&E) en het daarop gebaseerde plan van aanpak. Bovendien kan het werken met deze afsluitingsschijf deel uitmaken van een Taak Risico Analyse (TRA).

Een werkvergunning vermeldt ook vaak de toepassing van het hulpmiddel. Dit slaat dan op een besloten ruimte met aanwezigheid van leidingen voor het transport van gevaarlijke stoffen.

Breed inzetbaar

Leidingen en dus dit type flens komen voor in de meest uiteenlopende omstandigheden. Van industriële installaties in de petrochemische industrie en chemische industrie, elektriciteitscentrales en voedingsmiddelenproducenten.

Steekflenzen zijn te koop of te huur. Gerenommeerde leveranciers hebben de kennis in huis om daar een deskundig advies bij te geven.

Steekflenzen

1. Waarvoor zijn steekflenzen?

Ze worden tussen leidingbuizen gestoken als extra afdichting.

2. Waar worden steekflenzen toegepast?

Ze worden gebruikt als extra afsluiting om een leidingdeel dat onder druk staat af te scheiden van een deel dat geïnspecteerd of onderhouden moet worden.

3. Wat zijn de regels voor steekflenzen?

Er zijn kwaliteitsnormen (zoals EN, DIN) en ze kunnen worden opgenomen in een RI&E of een werkvergunning.