Tekst: Henriëtte van Norel | Fotografie: Nyrstar
Zinkfabriek Nyrstar weet stilstand te voorkomen door kennisuitwisseling met zijn vaste onderhoudspartners. Die dragen met hun specialistische kennis bij aan verhogen van de beschikbaarheid en betrouwbaarheid van installaties en het verlagen van het energieverbruik.
Tekst: Henriëtte van Norel | Fotografie: Nyrstar
De technische dienst van zinkfabriek Nyrstar werkt nauw samen met de experts van ‘preferred supplier’ Elsto Services. Elsto zorgt voor revisie en vervanging van elektrische en mechanische componenten in de fabriek in Budel. De relatie dateert al van de 70-er jaren. Hoewel de te meten grootheden nog steeds gelijk zijn, is de techniek in de loop der jaren behoorlijk gemoderniseerd. Daarbij speelt verduurzaming en efficiënter energiebeheer een grote rol.
De productie van zink kost veel energie, en ondanks dat Budel tot de meest energie-efficiënte smelters ter wereld behoort, blijft energiebeheer een aandachtspunt. Daarom is het productieproces bijna volledig geëlektrificeerd en wordt nu gewerkt aan het vergroenen van die elektriciteit. Op het terrein van Nyrstar is het grootste zonnepark van Nederland gebouwd. “In het kader van die focus op duurzaamheid en energie hebben wij Nyrstar in 2015 al geadviseerd om gefaseerd over te stappen van IE1-motoren naar de veel energiezuinigere IE3-motoren”, zegt Dirk Biermans, bedrijfsleider bij Elsto Services.
“Op basis van een Europese aanbesteding hebben we zo’n 5 jaar geleden, samen met de afdeling inkoop van Nyrstar, een technisch pakket samengesteld dat is gericht op duurzaamheid en zuinig omgaan met energie”, zegt Biermans.
“Dit pakket bestaande uit twee verschillende types motoren met een IE-3 classificering, diverse modellen tandwielkasten en alle daarbij behorende reservedelen. Omdat in de tussentijd er technologisch weer enorme stappen voorwaarts zijn gezet, wordt achter de schermen voortdurend hard gewerkt aan het up-to-date houden van dit pakket. Zo gaan we momenteel voor alle producten uit het pakket na of deze nog leverbaar zijn of dat wellicht moet worden gezocht naar een goed alternatief. Verder wordt gekeken of alles goed is gedocumenteerd, wat eventuele consequenties zijn als een product moet worden vervangen, en of de artikelomschrijvingen nog juist zijn. Bij de herziening van dit pakket proberen we ook zo veel mogelijk te standaardiseren en letten we goed op de technische consequenties als er een alternatief wordt geselecteerd.”
“Retrofitten wordt steeds belangrijker”Dirk Biermans, bedrijfsleider bij Elsto Services
Biermans geeft een voorbeeld ter illustratie. “Een tijdje geleden werd een linker en een rechter motorreductor met een IE2-classificering binnengebracht in onze werkplaats. De linker bleek nog goed te zijn en de rechter was toe aan vervanging. Als de rechter reductor dan door een IE3-model wordt vervangen, dan moet ook de linker vervangen worden, zodat er geen kleine toerentalverschillen kunnen optreden. Belangrijk is dat we dit soort technische informatie tijdig delen met het team van Nyrstar, zodat ze dat niet hoeven uitzoeken op het moment dat er een component defect gaat.”
“Retrofitten wordt bij fabrieken als deze dus steeds belangrijker”, zegt Biermans. “Zo hebben we onlangs binnen enkele dagen een alternatief gevonden voor een hele grote 2,6 MW bij 10 kV motor die niet meer beschikbaar was in de markt. Dirk Wiermans, technisch manager bij Elsto, vult aan: “Omdat een gangbaar alternatief in de markt net niet paste in de opstelling bij Nyrstar, hebben we in onze werkplaats in zeer korte tijd een subframe gebouwd dat eerst op locatie is ingemeten. Vervolgens hebben onze eigen engineers het subframe ontworpen, doorgerekend en wordt het ter plaatse geïnstalleerd samen met de motor. In zulke situaties komt onze expertise het beste tot zijn recht.”
Mirjam Timmermans, inkoper bij Nyrstar, is vooral te spreken over de gunstige prijzen van bulkinkopen via Elsto. “Op basis van een uitgewerkt inkoopdocument kunnen we in bulk inkopen bij Elsto Services, wat natuurlijk prijstechnisch veel gunstiger is. In het kader van verduurzaming wordt momenteel, in overleg met de engineers van Nyrstar, nagedacht over een gefaseerde implementatie van frequentie-omvormers.
De hoeveelheid reservedelen die op voorraad liggen bij onze organisatie, wordt bepaald aan de hand van de zogeheten FMECA-methodiek, die om de zoveel jaar wordt uitgevoerd. Op basis van deze resultaten wordt de voorraad voortdurend aangepast. Grofweg kan worden gesteld dat Nyrstar van het merendeel van de componenten er 1 of 2 op voorraad heeft liggen.”
Biermans vult aan: “Het komt wel eens voor dat Nyrstar Budel voor een defect component geen vervanging meer op voorraad heeft liggen en dan zijn wij de ‘vliegende achtervang’. Zo’n defect component wordt dan in onze werkplaats gerepareerd of er wordt een vervangend product geleverd uit bijvoorbeeld onze eigen voorraad van onze moedermaatschappij Elsto Drives & Controls. Ook bij de grotere onderhoudsstops vraagt Nyrstar ons om componenten mee terug te plaatsen, als ze zelf onvoldoende capaciteit hebben of niet de juiste expertise in huis hebben. Denk bijvoorbeeld aan een hoogspanningsmotor met glijlagers van weleer, die een soort axiale verplaatsing heeft bij de opstart van een proces. Dit moet exact worden uitgeklokt en uitgemeten en dat is echt werk voor experts.”
“Hun goed geoutilleerde werkplaats is voor ons een grote pré”Leo Gootjes, Nyrstar
Leo Gootjes, hoofd onderhoud bij Nyrstar Budel legt uit wat de uitdagingen voor de technische dienst zijn. “Nyrstar werkt voortdurend aan optimalisatie van zijn productieproces, maar let ook heel goed op de veiligheid. Daardoor is met de jaren de beschikbare ruimte voor de Technische Dienst om storingen op te vangen fors kleiner geworden, terwijl de eisen aan de beschikbaarheid en betrouwbaarheid van onze installaties alsmaar hoger worden. We werken niet met een ploegendienst, maar we hebben wel een groot team. We hebben een onderhoudsdienst met 52 medewerkers en circa 30 contractors, die 5 dagen per week werken van 7.30 tot 16.00 uur en daarnaast in consignatiedienst. Deze mensen zijn samen verantwoordelijk voor drie fabrieken, te weten ‘roosting en zwavelzuur’, ‘loging en zuivering’ en ‘elektrolyse en gieterij’. Ongeveer 60% van het onderhoud dat wordt uitgevoerd is inspectief en preventief. Slechts 40% is correctief. Elsto Services is één van onze experts voor elektrische en mechanische componenten die vervangen of gereviseerd moeten worden of als er metingen moeten worden uitgevoerd. Met name het feit dat ze een goed geoutilleerde werkplaats hebben is voor ons een grote pré.”
In de loop der jaren heeft Nyrstar Budel aanzienlijk bespaard op het totale energieverbruik. “Dit is nog maar het topje van de ijsberg”, zegt Biermans. “Als Nyrstar inzet op frequentie-omvormers met stroomgeïsoleerde lagers en kiest voor andere motoruitvoeringen dan is er nog veel meer winst te behalen.” Gootjes is zeer tevreden over de samenwerking met Elsto: “Mede door de snelheid van het team in de werkplaats van Elsto en de heldere communicatie en technische diepgang hebben we dreigende productiestilstanden kunnen voorkomen.”
________________________________________________
Nyrstar Budel produceert duizenden tonnen zink per jaar. In Budel worden blokken zink van 25 kilogram tot 4 ton vervaardigd, bestaande uit zuiver zink (99,9999%) of diverse zinklegeringen. Hoewel veel van de gebruikte recepturen gestandaardiseerd zijn, komen er regelmatig legeringen bij die op klantwens worden vervaardigd. De zinken blokken worden onder andere geleverd aan verzinkerijen, zinksmelterijen, staalfabrieken, de industrie, de automotive en de bouw. Zink wordt in toegepast ter bescherming tegen corrosie. Het stabiel houden van het productieproces is niet eenvoudig door de vele verschillende samenstellingen van ertsen die worden aangeleverd. Als natuurproduct, afkomstig uit verschillende mijnen in de wereld, heeft het erts een steeds een wisselende samenstelling en reactie. De samenstelling van de verschillende ertsen is ongeveer bekend, maar om het proces zo stabiel mogelijk te houden, worden de ertsen direct na binnenkomst gemengd tot een zo optimaal mogelijk mengsel.
Nyrstar is een dochteronderneming van het Zwitserse Trafigura, een van ’s werelds grootste grondstoffenhandelaren, gespecialiseerd in olie, mineralen en metalen. Nyrstar, waar de vestiging in Budel deel van uitmaakt, werkt met 4.000 medewerkers verdeeld over 6 vestigingen in de wereld, waarvan 420 in het Nederlandse Budel. Daarnaast beschikt Nyrstar nog over eigen mijnen in Amerika en Canada waar zinkertsen gewonnen worden.
